กระบวนการกลุ่มสัมพันธ์
กระบวนการกลุ่มสัมพันธ์ หมายถึง กระบวนการ ขั้นตอน วิธีการ หรือพฤติกรรมต่างๆ ที่จะช่วยให้การดำเนินงานเป็นกลุ่มเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ คือได้ทั้งผลงานที่ดี และได้ทั้งความรู้สึกและความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างผู้ร่วมงาน
การเรียนรู้โดยใช้กระบวนนการกลุ่มสัมพันธ์ มีลักษณะดังนี้ คือ ยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง ยึดกลุ่มเป็นแหล่งเรียนรู้ที่สำคัญ ยึดการค้นพบด้วยตนเอง เน้นกระบวนการควบคู่ไปกับผลงาน และเน้นการนำความรู้ไปใช้ในชีวิตประจำวัน
กิจกรรมการเรียนรู้ของกระบวนการกลุ่มสัมพันธ์ มีหลักการและลักษณะที่สำคัญ คือ เป็นกิจกรรมที่ให้ผู้เรียนกระทำ เป็นกิจกรรมที่มีลักษณะเป็นกิจกรรมกลุ่มย่อย เป็นกิจกรรมที่ผู้เรียนจะต้องค้นหาคำตอบด้วยตนเอง เป็นกิจกรรมที่ประกอบไปด้วยขั้นตอนของการวิเคราะห์และอภิปรายเกี่ยวกับกระบวนการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง และเป็นกิจกรรมที่ประกอบไปด้วยการอภิปราย
การเรียนรู้โดยใช้กระบวนการกลุ่มสัมพันธ์ มีขั้นตอนและองค์ประกอบดังนี้
1. ขั้นนำ เป็นการเตรียมความพร้อมให้ผู้เรียน อาจเป็นการทบทวนความรู้สร้างบรรยากาศให้เหมาะสมต่อการเรียนรู้ที่จะตามมา
2. ขั้นกิจกรรม เป็นการให้ผู้เรียนลงมือทำกิจกรรมที่เตรียมไว้ เพื่อให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมและรับผิดชอบในการเรียนของตน และให้ผู้เรียนเกิดประสบการณ์ที่จะสามารถนำมาวิเคราะห์อภิปรายให้เกิดการเรียนรู้
3. ขั้นอภิปราย เป็นการให้ผู้เรียนมีโอกาสได้แลกเปลี่ยนประสบการณ์ ความคิดความรู้สึก และการเรียนรู้ที่เกิดขึ้น
4. ขั้นสรุปและนำไปใช้ เป็นขั้นการรวบรวมความคิดเห็นและข้อมูลต่าง ๆ จนได้ข้อสรุปที่ชัดเจน และเป็นขั้นกระตุ้นให้ผู้เรียนนำเอาการเรียนรู้ไปปฏิบัติหรือไปใช้ในชีวิตประจำวัน
ลักษณะกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ ประกอบด้วยกิจกรรมดังต่อไปนี้ 1. การสร้างความคุ้นเคย2. การทำงานเป็นทีม 3. การสังเกตพฤติกรรม 4. การแสดงบทบาท 5. การเล่นเกม 6. การฝึก-ฟัง-คิด-พูด
7. การบริหารงานกลุ่ม
การจัดการเรียนการสอนผู้สอนควรคำนึงถึงหลักการเรียนรู้ต่อไปนี้
1. ผู้เรียนมีบทบาทและมีส่วนร่วมในกิจกรรมอย่างทั่วถึง
2. ผู้เรียนได้ข้อมูลและเรียนรู้จากการมีปฏิสัมพันธ์กับคนอื่น ๆ ในกลุ่ม
3. ผู้เรียนสามารถค้นพบคำตอบด้วยตนเอง
4. ผู้เรียนได้เรียนรู้กระบวนการควบคู่ไปกับผลงาน
5. ผู้เรียนสามารถนำความรู้ไปใช้ได้จริง
ตัวอย่างกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ในโรงเรียน
1. กลุ่มทำตนเป็นแบบอย่าง
2. กลุ่มสร้างผู้นำ
3. กลุ่มพี่ช่วยน้อง
4. กลุ่มเพื่อนช่วยเพื่อน
5. กลุ่มอิสระ
อย่างไรก็ตาม การจัดกลุ่มให้ผู้เรียนมีโอกาสเรียนรู้ร่วมกันในลักษณะกระบวนการกลุ่มสัมพันธ์เป็นวิธีการที่ช่วยให้ผู้เรียนได้มีปฏิสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน ได้พูดคุยปรึกษา ได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นซึ่งกันและกัน และมีความเอื้ออาทรต่อกันและกัน มีบรรยากาศการเรียนรู้ที่อบอุ่นและเป็นมิตร จะช่วยให้ผู้เรียนได้เรียนรู้พฤติกรรมของผู้อื่นเกิดความเข้าใจในตนเองและเข้าใจผู้อื่นได้ดียิ่งขึ้น ผู้เรียนได้เรียนรู้ที่จะปรับตัวให้สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ดี มีทัศนคติที่ดีต่อการทำงานเป็นทีม
ที่มา: กลุ่มสัมพันธ์ /การเรียนรู้โดยใช้กระบวนการกลุ่มสัมพันธ์:นายศักดิพันธ์ ตันวิมลรัตน์/
วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น